Teleskobumdan: Betelgeuse Yıldızı

Yukarıdaki fotoğrafta Betelgeuse yıldızını görmektesiniz. 18 Ekim tarihinde amatör koşullarda (70 mm teleskop ve cep telefonu kamerası) tarafımca çekildi. Betelgeus'u benim için ayrıcalıklı kılan iki şey vardı. Biri benim çektiğim ilk yıldız fotoğrafı olması; bir diğeri ise acıklı hikayesi. Bakmayın canlı göründüğüne, aksine can çekişiyor.

Betelgeuse, Avcı Takımyıldızı'nda yer alıyor; ayrıca Rigel yıldızının ardından Avcı Takımyıldızı'ndaki en parlak yıldız. Antares yıldızı ile birlikte gökyüzünün en parlak iki kırmızı devlerinden biridir. Ayrıca görebileceğiniz en büyük yıldızlardan biri; öyle ki Betelgeuse gibi büyük bir yıldıza sık rastlanmaz. 

Betelgeuse'un bize uzaklığı 600 ışıkyılıdır. Çapı ise Güneş'imizin 600 katı büyüklüktedir. Betelgeuse o kadar büyüktür ki Güneş'imizin yerine Betelgeus'u koysaydık, yıldızın dış atmosferi Jüpiter ve yörüngesini içine alırdı. Jüpiter'e kadar uzanan mesafenin içinde bulunan gezegenlerde yıldızın içinde yer alırdı. 

Büyüklüğü, sıcaklığı ve kızılötesi ışımasına bakılacak olursa Betelgeuse, Güneş'imizden 60.000 kat daha parlak bir yıldızdır. 

Gelelim acıklı hikayeye. Betelgeuse ölüm döşeğinde. Hidrojen yakıtını tüketmek üzere olan ileri derecede evrimleşmiş bir yıldız Betelgeuse. Bu nedenle çekirdeği büzülerek yoğunlaşmış, dış kısımları ise kabarmıştır. Betelgeuse hakkında tam olarak net bilgilere sahip olmasak da, çekirdeğindeki helyumu büyük olasılıkla karbon ve oksijene dönüştürüyor olmalı. Bu nedenle yıldızın başlangıçtaki olağanüstü kütlesinin, şimdi Güneş'imizin 12 ile 17 katı arasındaki bir değere düşmüş olduğu söylenebilir; bu da, çekirdeğindeki elementlerin neon, magnezyum, sodyum, silikon ve demire dönüştüğü anlamına gelir. Sonuçta Betelgeuse yakıtı bittiğinde kendi üzerine çökecek, ardından bir süpernova gibi patlayarak büyük olasılıkla son derece küçük ve yoğun bir nötron yıldızına dönüşecek. 

Betelgeuse patladığında Dünya'dan yeni ay kadar parlak görünecektir. Öyleki gündüzleri bile onu görmek mümkün olacaktır. Hatta gece vakti yeryüzünde gölge oluşturabilecek kadar parlak..




Kaynak:

Betelgeuse - Vikipedi